Kalibrasyon, ölçüm aletlerinin veya sistemlerinin doğruluğunu ve güvenilirliğini sağlamak amacıyla yapılan işlemler bütünüdür. Belirlenmiş koşullar altında bir ölçü aleti veya ölçme sisteminin gösterdiği değerlerle, bu sistemi referans alan bilinen değerleri olan cihazlar arasındaki ilişkiyi oluşturan işlemler dizisidir. Kalibrasyon, ölçüm sonuçlarının güvenilir olmasını ve ulusal ve uluslararası standartlara uygunluğunu sağlamak için kritik bir gerekliliktir.
Kalibrasyon Süreci
Kalibrasyon süreci, aşağıdaki temel adımları içermektedir:
Referans Standardı Belirleme: Kalibrasyon, genellikle daha yüksek hassasiyetle bilinen bir referans standardı ile gerçekleştirilir.
Ölçüm Yapma: Cihaz, belirlenen referans standardı ile karşılaştırılarak ölçümler yapılır.
Düzeltme: Eğer cihazın ölçüm sonuçları referans değerlerinden sapıyorsa, gerekli düzeltmeler yapılır.
Belgelendirme: Kalibrasyon işlemi sonrasında elde edilen sonuçlar ve düzeltmeler, belgelenerek kayıt altına alınır.
Kalibrasyon, birçok açıdan büyük önem taşır:
Doğruluk: Ölçümlerin güvenilir olmasını sağlar ve hatalı sonuçların önüne geçer.
Uyumluluk: Ulusal ve uluslararası standartlara uyumu garanti eder, böylece müşterilere güvenilir hizmet sunar.
Kalite Kontrol: Ürün kalitesini artırır ve süreçlerin izlenebilirliğini sağlar.
Güvenlik: Sağlık, otomotiv ve diğer kritik alanlarda güvenliği artırarak riskleri azaltır.
Kalibrasyon işlemleri, uluslararası standart olan ISO/IEC 17025 Deney ve Kalibrasyon Laboratuvarlarının Yetkinliği için Genel Gereklilikler standardına uygun olarak gerçekleştirilmelidir. Bu standart, laboratuvarların ölçüm ve kalibrasyon hizmetlerini sağlarken belirli bir kalite seviyesini korumalarını sağlamak amacıyla oluşturulmuştur. Müşterilere ve endüstriye güvenilir ve doğru kalibrasyon hizmetleri sunan laboratuvarları belirlemek ve onaylamak için bir çerçeve sağlar.
ISO/IEC 17025'e uygun bir kalibrasyon süreci genellikle aşağıdaki unsurları içerir:
Belgelenmiş Prosedürler: Laboratuvar, kalibrasyon sürecini belgeleyen yazılı prosedürlere sahip olmalıdır.
Personel Yeterliliği: Kalibrasyon işlemlerini yürütmek için uygun niteliklere sahip personelin istihdamı zorunludur.
İzlenebilirlik: Kalibrasyon, izlenebilir referans standartlara dayandırılmalıdır.
Ölçüm Belirsizliği: Laboratuvar, ölçüm belirsizliğini değerlendirmeli ve raporlamalıdır.
Ekipman Bakımı: Kullanılan ekipmanın düzenli bakımı yapılmalı ve gerektiğinde kalibrasyonu sağlanmalıdır.
Kayıt Tutma: Kalibrasyon sürecine ilişkin tüm bilgiler düzenli bir şekilde kaydedilmeli ve arşivlenmelidir.
Günümüzde, ulusal ve uluslararası ticaret, bilimsel araştırmalar ve teknolojik gelişmelerde doğru ölçümün vazgeçilmezliği nedeniyle birçok sektörde kullanılan cihazların kalibrasyonu yasal olarak zorunlu hale gelmiştir. Cihazlarınızın güvenilirliği, üretiminizin kalitesini doğrudan etkiler. Kalibrasyon süreçleri ile cihazlarınızın performansını artırarak, sektördeki rekabet gücünüzü de yükseltebilirsiniz.